دشیفر
یکی از مهمترین مباحث آموزشی موسیقی مبحث دشیفر یا سایت ریدینگ sight reading است. دشیفر به معنای اجرای قطعاتی است که قبلاً دیده نشده و شما باید بلافاصله آن را اجرا بکنید بدون این که قبلاً تمرین کرده باشید. کتاب های زیادی برای آموزش سایت ریدینگ یا دشیفر وجود دارد اما شما بدون کمک کتاب و معلم نیز می توانید آن را فرا بگیرید.
یکی از بهترین شیوه های فراگیری سایت ریدینگ نگاه کردن به گرافیک نت های موسیقی است. روند بالا و پایین رفتن نت ها، فاصله بین نت ها و همچنین گپ های کوچکی که بین نتها وجود دارد می تواند کمک بسیار مهمی را برای اجرای آن قطعه به شما بکند. مثلاً روند بالا و پایین رفتن آنها به طور پیوسته، یک در میان و دو در میان به راحتی با حرکت سریع چشم قابل ردیابی است. تکنیک دیگری که سرعت شما را در سایت ریدینگ بالا میبرد حرکت رو به جلوی چشم هاست به این ترتیب که همیشه چشم ها باید جلوتر حرکت کند. مثلاً وقتی در حال اجرای میزان سوم هستید چشمها روی میزان چهارم تمرکز دارد و به همین شکل الی آخر. در نقاطی که نت های کششی مانند دو ضرب سه ضرب یا بیشتر وجود دارد شما می توانید حتی تا ۲ میزان جلوتر را نگاه کنید و دوباره برگردید.
اجرای قطعات به صورت دشیفر برای پیانیست ها بسیار دشوارتر است زیرا آنها مجبورند همزمان دو خط را بخوانند و اجرا کنند در حالی که معمولاً حامل بالایی با کلید سل و خطوط حامل دست چپ با کلید فا نوشته می شوند. با این وجود اگر شما روزانه بین ۱۰ تا ۲۰ دقیقه تمرین سایت ردینگ انجام دهید در مدت زمانی کمتر از سه ماه به نتایج شگفت انگیزی خواهید رسید.
یکی از مهمترین تمرین های سایت ریدینگ تمرین روزانه ریتم خوانی است. به این شکل که روی یک کاغذ به دلخواه ریتم های متفاوتی را نوشته و آن را با ساز خود و همراه با مترونوم اجرا می کنید. در این بخش اجرای نت ها اهمیت چندانی ندارد و شما می توانید با هر نت دلخواه ریتم ها را اجرا کنید.
تمرین بسیار مفید دیگر برای پیشرفت در سایت ریدینگ، نوشتن ملودیهای دلخواه و اجرای آن با ساز مربوط است. به این شکل که در یک تنالیته دلخواه ملودی هایی را نوشته و آن را اجرا میکنید. برای نوشتن ملودی ها سعی کنید از فیگور ریتمیک های بسیار متنوع استفاده کنید. سنکوپ و ضد ضرب بنویسید و سعی کنید از تمام شکل هایی که قبلاً دیده اید برای نوشتن ملودی استفاده نمایید.
یکی دیگر از تمرین های جالب سایت ریدینگ که اتفاقاً در دوران باروک و کلاسیک رواج داشت اجرای نت ها به صورت برعکس بود. به این شکل که شما ابتدا یک ملودی ۸ میزانی را مینویسید اجرا می کنید و سپس کاغذ نت را سر و ته کرده و دوباره به اجرای آن می پردازید. هایدن و باخ دو آهنگساز مشهور کلاسیک از این روش استفاده می کردند.
اجرای روزانه حداقل یک صفحه از نت هایی که قبلا آنها را تمرین نکرده اید می تواند به افزایش سرعت دید خوانی شما کمک کند. ابتدا به اجرای ملودی های بسیار ساده بپردازید و سپس کم کم سطح دشواری ملودیها را افزایش دهید.
نوازندگان استودیویی باید توانایی و سرعت بسیار بالایی در دید خوانی داشته باشند. زیرا آنها فرصت چندانی برای تمرین قطعات داده شده ندارند. ضمن اینکه بسیاری از این قطعات در لحظه ساخته می شود و زمانی برای تمرین آنها وجود ندارد.
در آزمونهای استاندارد موسیقی مانند ABRSM و همچنین آزمون ورودی بسیاری از دانشگاه های معتبر دنیا از داوطلب میخواهند که قطعاتی را که قبلاً ندیده و تمرین نکرده بنوازد. به این شکل که زمانی بسیار کوتاه در حد یک یا دو دقیقه به او داده می شود تا بخش هایی از قطعه را تمرین کند. سپس داوطلب قطعه را با توجه به تمپوی خواسته شده اجرا میکند و اگر مکث یا نت اشتباهی بنوازد از امتیاز نهایی او کم خواهد شد. در آزمون ورودی دانشگاه ترینیتی سه قطعه در سه سطح متفاوت به داوطلب داده می شود قطعه اول یک دقیقه قطعه دوم دو دقیقه و قطعه سوم سه دقیقه زمان برای داوطلب لحاظ میشود. با توجه به زمان بسیار اندکی که برای مطالعه این قطعات به داوطلب داده میشود، داوطلبانی در این آزمون ها موفق خواهند بود که قبلاً در این زمینه کار کرده باشند.
از اینکه نت اشتباهی بنوازید نهراسید. ابتدا با تمپوی بسیار پایین شروع کنید و کم کم سرعت را بالا ببرید. هر قطعه سه بار باید نواخته شود نه بیشتر. استفاده از مترونوم برای تمرین دید خوانی کمک موثری به زمان بندی شما می کند.